Ruh Adam romanının üç ayrı yüzbaşısı (Yüzbaşı Burkay, Yüzbaşı Selim Pusat ve Yüzbaşı Şeref) artık kesinkes bilinmektedir ki Hüseyin Nihal Atsız’ın birebir kendisi değildir ama çok bariz bir şekilde Atsız’ın hem iç dünyasının hem de gerçek hayatının farklı farklı yansımalarıdır. Ruh Adam romanı açıktan açığa biyografik roman da değildir; Ruh Adam romanı biyografik unsurları da (örtük olarak) bünyesinde barındıran problemli bir anlatıdır. Hem yazarın hem de yazarın kuvvetli bir aidiyet duygusuyla bağlı olduğu kendi toplumunun buhranlarını sahneleyen bir anlatı şölenidir Ruh Adam romanı. Edebiyat ve Biyografi başlıklı makalenin yazarı René Wellek “Eserdeki kişi, yazarın gerçek kişiliğinin arkasına saklandığı bir maske, bir karşı kişi olabilir,” diyor ve ekliyor: “Ya da eser, yazarın kendi hayatından kaçıp kavuşmak istediği bir hayatın tasviri olabilir. Bundan başka sanatçının, hayatı, sanat ifâdeleri içinde farklı bir şekilde yaşayabileceğini unutmamak gerekir.”1
Yazar olarak Nihal Atsız’ın Ruh Adam kurgusundaki durumu Wellek’in üç saptamasıyla da kısmen uyuşmaktadır. İnkâr edilemez gerçek şudur ki, Ruh Adam romanı sâdece Atsız’ın şahsî buhranlarının kurmaca sahnesi değildir; aynı zamanda Atsız’ın kendi toplumunun (duygusal açıdan sımsıkı bağlı bulunduğu Türk milletinin) buhranlarının da sahnesidir. Sanat eserinin salt kişisel faktörlere indirgenmesinin yanıltıcı olduğunu savunan Carl Gustav Jung “Gerçek şu ki,” diyor, “bu indirgeme dikkatimizin sanat eseri psikolojisinden çekilerek sanatçının psikolojisi üstünde yoğunlaşmasına neden olmaktadır.”2 Jung, sanat eseri psikolojisi ile sanatçı psikolojisini ayırırken birincisinden kastı tabiî ki sanat eserlerinin rahminin kolektif psikoloji olmasıdır. Jung, sanatın arka planında ilksel deneyimin izlerinin bulunduğunu belirtiyor. Bir toplumun kadim zamanlardan çağımıza dek uzanan hayat serüveni ile arketipler olgusu o toplumun her türden sanat eserine kaynaktır. Jung’un ifâdesiyle: “Filogenetik yasasına göre psişik yapı da, tıpkı anatomik yapı gibi, içinden geçtiği önceki evrim aşamalarının izlerini taşımak durumundadır… Mitolojik motifler sık sık görülür, ama bu kez modern giysiler içindedirler…”3
